Hoe werkt payment initiation?
Payment initiation is wat in vaktermen ‘rails’ of een ‘route’ wordt genoemd. Het is vergelijkbaar met de betaalnetwerken van Visa en Mastercard. Via een route kan een betaling tussen financiële instellingen (vaak: banken) worden verricht. Elke route heeft afspraken. Zo is een betaling via Visa of Mastercard altijd terug te draaien (via een stornering). Maar afspraken kunnen verschillen van route tot route. Een betaling via payment initiation is bijvoorbeeld niet terug te draaien. Ook de kosten tussen de verschillende routes verschillen.
Bij Pay. vermoeden we dat er over enkele jaren een klein aantal grote ‘routes’ bestaat, en een groot aantal kleinere alternatieven. Payment initiation hoort daar wat ons betreft zeker bij. Voor nu is het echter nog lang niet zover. Zeker in Nederland, waar veel consumenten met grote tevredenheid een dienst als iDEAL gebruiken en gewend zijn. Ook in België is de populariteit van diensten als Bancontact, Apple Pay via Bancontact en betalen via QR-code erg groot. Daar kan payment initiation op dit moment nog lang niet aan tippen.
In andere landen, zoals Duitsland, Italië en Spanje, zijn de betalingssystemen echter minder vooruitstrevend. Lokale merken zoals GiroPay en Sofort gebruiken soms zelfs al payment initiation om betalingen te verwerken. Consumenten zijn de bijbehorende processen in die landen soms dus ook al gewend. Bied je jouw diensten aan in deze landen, dan kan payment initiation een mooie toevoeging aan jouw betalingsopties zijn.
Eén standaard, maar tal van uitzonderingen.
In Nederland was Rabobank in maart 2019 de eerste grootbank die met een API-koppeling kwam om het derde partijen mogelijk te maken betaalinitiatiediensten uit te baten. Andere Nederlandse banken, zoals ABN AMRO en ING, hebben dat voorbeeld gevolgd, maar hebben in de meeste gevallen een eigen API ter beschikking gesteld. Er is dus geen eenduidig IT-landschap waarop een betaaldienstverlener eenvoudig kan inprikken.
Verschillende banken houden er bovendien verschillende werkwijzen op na. Zo vraagt Bunq standaard vooraf om een IBAN, terwijl Rabobank, ING en ABN AMRO dat niet doen. En banken als Knab en Revolut ondersteunen bijvoorbeeld geen end-to-end identification (E2E ID, een manier om een transactie te voorzien van een omschrijving of een tag), terwijl veel andere banken dat wel doen. Dergelijk verschillen maken dat betaalinitiatie er bij elke bank weer net iets anders uitziet.
Op Europees niveau probeert de Berlin Group, een samenwerking van 26 financiële instellingen uit tien Europese landen, daar verandering in te brengen. De Berlin Group heeft als doel open banking zo toegankelijk mogelijk te maken door een standaard-framework aan te bieden waarop zowel banken als derde partijen eenvoudig kunnen aansluiten. Helaas hebben nog lang niet alle grote banken van Europa zich bij dit initiatief aangesloten, waardoor open banking tot op heden nog gecompliceerd blijft en de ontwikkelingssnelheid laag.
Payment initiation in het Nederlandse landschap
Het is zeer goed mogelijk dat payment initiation op termijn in Nederland een stuk gangbaarder en populairder wordt. Dat komt niet alleen doordat ondersteuning van payment initiation verplicht is voor alle Nederlandse banken, maar ook doordat alternatieven, zoals iDEAL, onaantrekkelijker worden. iDEAL wordt gestaag duurder door de kostenverhoging van Currence (beheerder van iDEAL), waardoor ondernemers of banken zouden kunnen besluiten hun iDEAL-ondersteuning te staken.
Banken zijn niet verplicht een dienst als iDEAL te ondersteunen, maar wel verplicht om payment initiation te ondersteunen. Alle Nederlandse banken komen die verplichting op dit moment dan ook na. Zo kun je met payment inititation ook betalen met een rekening bij de Handelsbanken, die zich vorig jaar al heeft teruggetrokken uit iDEAL.
